Krzysztof OSUCH, SJ – Szukać i znajdować Boga we wszystkim

(Mk 12,18-27)
Przyszli do Jezusa saduceusze, którzy twierdzą, że nie ma zmartwychwstania, i zagadnęli Go w ten sposób: Nauczycielu, Mojżesz tak nam przepisał: Jeśli umrze czyjś brat i pozostawi żonę, a nie zostawi dziecka, niech jego brat weźmie ją za żonę i wzbudzi potomstwo swemu bratu. Otóż było siedmiu braci. Pierwszy wziął żonę i umierając, nie zostawił potomstwa. Drugi ją wziął i też umarł bez potomstwa, tak samo trzeci. I siedmiu ich nie zostawiło potomstwa. W końcu po wszystkich umarła ta kobieta. Przy zmartwychwstaniu więc, gdy powstaną, którego z nich będzie żoną? Bo siedmiu miało ją za żonę. Jezus im rzekł: Czyż nie dlatego jesteście w błędzie, że nie rozumiecie Pisma ani mocy Bożej? Gdy bowiem powstaną z martwych, nie będą się ani żenić, ani za mąż wychodzić, ale będą jak aniołowie w niebie. Co zaś dotyczy umarłych, że zmartwychwstaną, czyż nie czytaliście w księdze Mojżesza, tam gdzie mowa „O krzaku”, jak Bóg powiedział do niego: Ja jestem Bóg Abrahama, Bóg Izaaka i Bóg Jakuba. Nie jest On Bogiem umarłych, lecz żywych. Jesteście w wielkim błędzie.

W rozważenie rozmowy Jezusa z saduceuszami wchodzimy być może równie biedni i pogubieni, jak rozmówcy Mistrza sprzed wieków, ale wyjść możemy umocnieni w wierze w to, że my też zmartwychwstaniemy! I że dla Boga jesteśmy już na zawsze żywi! Że jesteśmy Jego dziećmi! Że jesteśmy równi aniołom!

Saduceusze stanowili za czasów Jezusa jedno ze stronnictw religijno-politycznych. Wobec okupacyjnej władzy Rzymu byli ugodowi, natomiast ich poglądy religijne cechowała nieprawowierność. Odrzucali nieśmiertelność duszy, zmartwychwstanie ciał, Bożą Opatrzność i istnienie duchów. Z faryzeuszami, mimo wielkich różnic w wierze, połączyła ich zdecydowana opozycja wobec Jezusa i rodzącego się Kościoła. Pewnego razu postanowili skonfrontować się z Nim.

Pewni swych (wybrakowanych) przekonań religijnych, bliskich materializmowi, zastawili na Mistrza z Nazaretu chytrą pułapkę w postaci opowieści o siedmiu, po kolei umierających, mężach jednej żony. Można zasadnie przypuszczać (znając ich poglądy), że ich myślenie – w odniesieniu do osoby i nauczania Jezusa – przesiąknięte było cynizmem i ironią. Liczyli na to, że Jezusa definitywnie skompromitują i wyśmieją.

• Ale oto dzieje się rzecz wielka. Jezusowa odpowiedź, dana saduceuszom, jest pod każdym względem rewelacyjna. To znaczy objawia (co najmniej) trzy „rzeczy”:
• samego Jezusa (kim jest);
• każdego człowieka (kim jest, jaka jest jego godność i powołanie);
• samych saduceuszy …

To oczywiste. Jezus widział jak na dłoni całą biedę saduceuszów. Ich ironia, cynizm i chęć skompromitowania Jezusa – to taki zaledwie „naskórek” osoby, która kreuje się na „nieboskie stworzenie”, a tymczasem ani na moment nie przestaje nim być!

Jezus widzi głębię osoby

Tak, Jezus widzi w każdym człowieku (także w niedowiarku – saduceuszu) duchową głębię, która (przecież bardzo) miłuje swe osobowe istnienie i chce żyć, a tymczasem jakiś potężny żywioł przemijania i śmierci, jak ciężki walec, zdaje się rozjeżdżać pragnienie życia, trwania, wieczności. Jezus widzi to wszystko w saduceuszach i w nas. Widzi niepokój i lęk, smutek i rozpacz w obliczu śmierci. Ten los człowieka wzrusza Jezusa-Zbawiciela dogłębnie. Widać to doskonale na grobem Łazarza (por. J 11, 33. 38). Ale Jezusowe „rozrzewnienie i wzruszenie” oraz szczere współczucie, to nie jest wszystko, co On przyszedł nam zaofiarować…

W tym momencie wpatrzmy się w Jezusa i dostrzeżmy Jego zaangażowanie, powagę i ponadludzki autorytet, z jakim udziela saduceuszom tej oto, w pełni kompetentnej, odpowiedzi:

«Dzieci tego świata żenią się i za mąż wychodzą. Lecz ci, którzy uznani zostaną za godnych udziału w świecie przyszłym i w powstaniu z martwych, ani się żenić nie będą, ani za mąż wychodzić. Już bowiem umrzeć nie mogą, gdyż są równi aniołom i są dziećmi Bożymi, będąc uczestnikami zmartwychwstania».

Co za słowa! Co za objawienie! Jak wielka i dobra nowina! Dla saduceuszów, dla nas, dla człowieka. Ale idźmy po kolei.

• Człowiek jest rozumny i wolny. Sam decyduje, jaki użytek zrobi z tych obu osobowych wyposażeń…
• Można się do woli upierać i nadal – mimo usłyszanej Jezusowej odpowiedzi – próbować Go i podchwytywać w mowie (por. Łk 20, 20).
• Można zabarykadować się na pozycji cynika, który wybiera totalne zwątpienie i z ironicznym uśmiechem rzuca cień podejrzenia (dosłownie) na wszystko…
• Tyle tylko, że zostaje sam. Tragicznie sam.

Wielki błąd

A dzieje się (czy może się tak dziać) między innymi dlatego, że człowiek tkwi w błędzie – „w wielkim błędzie” – i za nic nie pozwala się z niego wyprowadzić! To właśnie akcentuje św. Mateusz, opisując „incydent” z saduceuszami:

Jezus im odpowiedział: Jesteście w błędzie, nie znając Pisma ani mocy Bożej (Mt 22, 29).

W nieco innej formie (retorycznego pytania) wskazuje przyczynę błędu (i to wielkiego!) również św. Marek:

Jezus im rzekł: Czyż nie dlatego jesteście w błędzie, że nie rozumiecie Pisma ani mocy Bożej? (Mk 12, 24).

Jezus Chrystus jest tym, który – jako jedyny i najdoskonalej – zna nie tylko Pismo, ale i „moc Bożą”.

– Znać dogłębnie Pismo! W pełni rozumieć i pojmować moc Bożą!

Jest dzisiaj taka tendencja (w zasadniczym sensie uprawniona), by wydobywać i podkreślać człowieczeństwo Jezusa Chrystusa.

• To „miód dla duszy” i dla naszych skołatanych serc, gdy można kontemplować i chłonąć tę prawdę, że Przedwieczny Boży Syn przyjął ludzką naturę i „zjednoczył się jakoś z każdym z nas”. I żył, trudząc się pod każdym względem, jak my się trudzimy…
• Czy jednak ta prawda nie jest tak dobroczynna i zbawcza właśnie dlatego, że osobą „odpowiedzialną” w Jezusie Chrystusie (łączącym w sobie dwie natury: Boską i ludzką), jest właśnie Osoba Syna Bożego?!

To Taki Ktoś przemawia do rozumu i wyobraźni saduceusza „siedzącego” w każdym z nas, mówiąc:

• «Biedny człowieku! W swoim myśleniu o Bogu, o sobie, o istnieniu człowieka i wszechświata, weź „poprawkę” na to, że nie znasz „Pisma ani mocy Bożej”!
• Zatem pozwól, by mówił do ciebie i odsłaniał przed twym umysłem całą Rzeczywistość taką, jak jest naprawdę, Ten, który zna jedno i drugie: Pismo i moc Bożą!

Wielki Egzegeta

Wyjątkowy egzegeta – sam Wcielony Boży Syn, znający Pismo i moc Bożą – „cytuje” i rzuca snop światła na najgłębszy sens słów danych już w Starym Testamencie:

«A że umarli zmartwychwstają, to i Mojżesz zaznaczył tam, gdzie jest mowa o krzaku, gdy Pana nazywa „Bogiem Abrahama, Bogiem Izaaka i Bogiem Jakuba”. Bóg nie jest Bogiem umarłych, lecz żywych; wszyscy bowiem dla niego żyją».

Te słowa „czekają” nie tyle na (specjalne, fachowe) objaśnienia, ile na to, żeby się w nie wsłuchać i usłyszeć, co Jezus i Jego Duch chcą nam powiedzieć… Są to słowa życia, życia wiecznego!

A gdybyśmy chcieli niejako wzmocnić radosne przesłanie, płynące z dzisiejszego słowa Bożego, to moglibyśmy (osobiście) zastanowić nad tym, jak w Ewangeliach i w całym Piśmie Świętym (obu Testamentów), koniec końców, wszystko jest perswazją, rzec można, pro life – ze strony «Tego, Który Jest»!  On na wszelkie możliwe sposoby – łącznie ze śmiercią i zmartwychwstaniem Jezusa Chrystusa – zapewnia nas i przekonuje, że prawdziwe są te słowa:

«Bóg nie jest Bogiem umarłych, lecz żywych; wszyscy bowiem dla niego żyją».

…

Niedawno słyszeliśmy, jak pięknie „ewangelię życia” – obecną także w umieraniu i samej śmierci – wyraził św. Paweł:

Nikt zaś z nas nie żyje dla siebie i nikt nie umiera dla siebie: jeżeli bowiem żyjemy, żyjemy dla Pana; jeżeli zaś umieramy, umieramy dla Pana. I w życiu więc i w śmierci należymy do Pana. Po to bowiem Chrystus umarł i powrócił do życia, by zapanować tak nad umarłymi, jak nad żywymi (Rz 14, 7 nn).

Biedni saduceusze „się pogubili”, podobnie jak wielu ludzi dzisiaj się gubi, ulegając coraz silniejszemu naporowi „cywilizacji śmierci”, której autorem jest, wiemy kto (por. Mdr 2, 14)! Przecież nie Bóg!

• A kogo zechcemy słuchać i komu zechcemy dać posłuch, to już jest sprawa naszej wolności, a więc: namysłu, decyzji i wyboru, który – zawsze jest brzemienny w skutki.
• Warto jednak – zwłaszcza wtedy, gdy ktoś usypia naszą czujność, odbiera nam poczucie powagi tajemnicy istnienia, i chce nas zamknąć w sobie samych i w doczesności – przypomnieć sobie (i temu komuś) Jezusową diagnozę:

Jesteście w błędzie, nie znając Pisma ani mocy Bożej (Mt 22, 29).

Takim czy innym uwodzicielom i kusicielom warto zadać Jezusowe (zresztą retoryczne) pytanie:

Czyż nie dlatego jesteście w błędzie, że nie rozumiecie Pisma ani mocy Bożej? (Mk 12, 24).