Krzysztof OSUCH, SJ – Szukać i znajdować Boga we wszystkim

Z głębi serca jednamy się z Bogiem, ponieważ sam nieśmiertelny Bóg uczestniczy we wszystkich trudach ludzkiego losu. Stając się jednym z nas, Boży Syn jednoczy się z nami także w naszym ludzkim utrudzeniu, cierpieniu i poniżeniu. Teraz już nie tylko my jesteśmy „cierpiącymi sługami” Boga. To przede wszystkim On – dla nas i za nas – stał się cierpiącym Sługą Jahwe (Iz 53). Czy nie powinien dogłębnie pocieszyć nas ten fakt, że Boży Syn uczestniczy we wszystkich trudach i poniżeniach ludzkiego losu?

• W imię Chrystusa prosimy: pojednajcie się z Bogiem! (2 Kor 5, 20) – te dobrze znane słowa św. Pawła wyznaczają najważniejsze zadanie Kościoła. Pojednanie z Bogiem to dojrzały owoc chrześcijańskiego życia. To także owoc różnych rekolekcji, także tych wielkopostnych, parafialnych czy tzw. zamkniętych, gdzieś w domu rekolekcyjnym.

Moc i kruchość wiary

Człowiek, który sam doświadczył pojednania z Bogiem, chętnie i dość łatwo jednoczy się z bliźnimi też z Bogiem pojednanymi. Ma też pasję pomagania w jednaniu się z Bogiem. Nie jest jednak tak łatwo ani samemu – dogłębnie i z całego serca – pojednać się z Bogiem, ani innych w tym wspierać. Jest to trudne szczególnie wtedy, gdy przychodzi nam osobiście mierzyć się z tymi negatywnymi siłami, które podkopują zaufanie do Boga i próbują zniszczyć poczucie dogłębnego pojednania z Nim. Wiara oznacza niewątpliwie cenne zwycięstwo nad światem i demonem oraz nad logiką starego człowieka w nas. Niestety, wiara wystawiona jest przez całe życie na ataki, zakwestionowania i trudności. Podstawowa trudność w wiernym i ufnym trwaniu przy Bogu wypływa z doświadczanej przez nas kruchości ziemskiego bytu. Czyż nie czujemy się na tyle sposobów ograniczeni? Czyż nie podążamy do nieuchronnej śmierci? Gdybyśmy zażywali rajskiego sposobu istnienia – myślimy sobie czasem – to, owszem, bylibyśmy autentycznie pogodni, potrafilibyśmy też wierzyć i w pełni ufać Bogu.

O podobnych trudnościach czytamy w Katechizmie Kościoła Katolickiego:

„Wiara, która jest pełna światła dzięki Temu, w którego wierzymy, często jest przeżywana w ciemności. Może być wystawiona na próbę. Świat, w którym żyjemy, bardzo często wydaje się daleki od tego, o czym zapewnia nas wiara. Doświadczenia zła, cierpienia, niesprawiedliwości i śmierci wydają się zaprzeczać Dobrej Nowinie; mogą one zachwiać wiarą i stać się dla niej pokusą” (KKK 165).

• Któż z nas nie zna prób wiary? Któż nie zastanawiał się, jak podbudować chwiejącą się ufność do Boga?
• Co przywołać na pamięć, gdy wierze zaczyna brakować mocy jednania nas z Bogiem i wydawania w Jego ręce?

Kościół zaleca, by w sytuacjach zwątpienia zwracać się do świadków wiary – do tych, którzy pośród największych cierpień i prób ocalili wiarę w Boga i niezachwianie trwali w jedności z Nim. Najwięksi spośród nich to na pewno Abraham, który wbrew nadziei uwierzył nadziei (Rz 4, 18), i Maryja Dziewica, która doświadczyła nocy wiary, gdy uczestniczyła w cierpieniu swojego Syna na Jego drodze krzyżowej. Mimo to nie zwątpiła w Boga, nie pozwoliła odebrać sobie polegania na Jego wszechmocy i dobroci. Świadków, którzy nie poddali się zwątpieniu mimo cierpienia i prób, jest wielu… Jednak najwspanialszy z nich to Jezus Chrystus, który w każdej sytuacji ufnie trwał przy Ojcu. Świadek prawdomówny i wierny (Ap 3, 14) w rozstrzygający sposób pomaga nam trwać przy Ojcu – wbrew wszelkim trudnościom i siłom oddalającym od Boga.

• Jest dla nas niebywałym wsparciem to, że w sam środek naszej biednej ludzkiej kondycji i w nasze bezradne myślenie o naszym niechwalebnym istnieniu – wszedł już sam Bóg. Bóg Ojciec dał nam Swego Syna Jednorodzonego.
• Odtąd nic nie jest stracone, a wszystko, co najlepsze, jest przed nami! Jezus Chrystus naprawdę odmienia sposób naszego bytowania w świecie, gdy daje nam nowe serce.
• Jego obecność pośród nas dostarcza nam trzech wielkich argumentów za naszym porozumieniem się z naszym Stwórcą, za „dogadaniem się” z Nim, za pojednaniem z naszym Ojcem.

Pojednani z Bogiem – ponieważ…

• 1. Z głębi serca jednamy się z Bogiem, ponieważ sam nieśmiertelny Bóg uczestniczy we wszystkich trudach ludzkiego losu. Stając się jednym z nas, Boży Syn jednoczy się z nami także w naszym ludzkim utrudzeniu, cierpieniu i poniżeniu. Teraz już nie tylko my jesteśmy „cierpiącymi sługami” Boga. To przede wszystkim On – dla nas i za nas – stał się cierpiącym Sługą Jahwe (Iz 53). Czy nie powinien dogłębnie pocieszyć nas ten fakt, że Boży Syn uczestniczy we wszystkich trudach i poniżeniach ludzkiego losu?

Życie na Ziemi – na zawsze splecione z cierpieniem i śmiercią – zapewne nigdy trwale nas nie zachwyci. Jednak widok cierpiącego z nami Jezusa nigdy nie pozwoli nam wątpić o tym, że Bóg nas kocha. Udział Syna Bożego w ludzkim losie przekonuje o współczuciu Boga i skłania nas do bycia pewnym Jego Miłości.

• 2. Najtragiczniejszą cząstką ludzkiego doświadczenia są grzechy i poczucie winy. Człowiek owładnięty logiką grzechu, czuje się uwięziony i doznaje rozpaczy. Tę bezwyjściową sytuację odmienia Jezus Chrystus, gdy zapewnia i przekonuje, że Bóg Ojciec wielkodusznie wybacza nam wszystkie uchybienia i przewiny. Wybacza i zapomina. Wie bowiem, z czego zostaliśmy stworzeni (por. Ps 103, 14). Wie, jak ułomna, skażona i obciążona jest nasza natura! I ile potrzeba czasu, by – jak mówił kard. Henri de Lubac – „naturę poddać Łasce”.

Bóg w swym gorącym pragnieniu i tęsknocie za dogłębnym pojednaniem pomiędzy Niebem a Ziemią – według określenia św. Pawła – grzechem uczynił dla nas Tego, który nie znał grzechu, abyśmy się stali w Nim sprawiedliwością Bożą (por. 2 Kor 5, 17-21). Ów wielkoduszny „gest” Boga sprawia, że przestajemy zadręczać się myśleniem, iż z powodu grzechu nie jesteśmy Boga godni i że grzech skazuje nas na życie z dala od Niego. Bóg Ojciec przerywa ten fatalny tok rozumowania, gdy nas usprawiedliwia w swej miłosiernej Miłości. Ofiarna miłość Chrystusa daje nam śmiały przystęp do Boga Ojca (por. Ef 3,12). Brama prowadząca do pełnego pojednania z Bogiem jest otwarta. Grzech i poczucie winy przestają jawić się jako przeszkoda nie do pokonania. Tylko od nas zależy, czy wydamy się ufnie w ręce Ojca, przyjmując dar przebaczenia i usprawiedliwienia. – Oczywiście, konieczna jest z naszej strony okazana skrucha serca, żal za grzechy – czyli porzucenie fatalnej niewiary w Miłość Boga i innych grzechów, które są pochodną tego grzechu fundamentalnego (= nie wierzyć w Miłość Boga!).

• 3. Za pojednaniem z Bogiem (pomimo całej mizerii doczesnego życia) przemawia, po trzecie, to, że Bóg proponuje nam udział w swoim Boskim Bycie. Jest to naprawdę niebywałe i wzniosłe, że my, kruche stworzenia, jesteśmy jako Jego dzieci zaproszeni aż do „przebóstwienia” i do bycia na zawsze w Domu Ojca. – W tym miejscu można by sięgnąć do Ewangelii i wertując jej karty, zdać sobie sprawę z tego, jak często Jezus kieruje naszą uwagę ku obietnicy wiecznego życia w Domu Ojca…!

Zechciejmy z należytą starannością brać sobie do serca to, co Bóg Ojciec uczynił – w Swoim Synu – dla pojednania z nami! Śnieg topnieje w wiosennym słońcu; w nas stopnieją: nieufność, zwątpienie, lęki, podejrzliwość, ciągłe sprawdzanie intencji Boga itd. Stracą rację bytu pytania przepojone goryczą: «Czy warto istnieć? Czy istnienie z tak wielkim cierpieniem jest usprawiedliwione? Czy można Bogu zaufać?»

Dar serca

W nawiązaniu do drugiej racji za pojednaniem z Bogiem dopowiem za Psalmistą, że Bóg daleki jest od postępowania z nami według naszych grzechów (Ps 103, 10). Nigdy nie brał On, nie bierze i nie weźmie „miary” dla obchodzenia się z nami – z naszych win! Tego możemy być pewni.

Im bardziej ludzkie dzieje toną w grzechach (aż po jawne i na dużą skalę odstępstwo od Boga i pogardę dla godności człowieka), tym mocniej zapewnia nas Bóg, że postępuje z nami jedynie według swego wielkiego miłosierdzia (np. Ps 145). Ważne w tym kontekście jest dla nas zarówno orędzie Boskiego Serca, przekazane w XVII wieku za pośrednictwem św. Małgorzaty Marii Alacoque, jak też orędzie Boskiego Miłosierdzia, które w minionym wieku świat poznał dzięki św. Faustynie Kowalskiej. W obu orędziach jaśnieje nieskończona, zbawcza miłość Boga. W orędziu Bożego Miłosierdzia zdaje się sięgać zenitu. Jezus bowiem pokornie przemilcza doznawane zniewagi, byśmy tylko mogli dostrzec bezmiar Jego miłosiernej miłości do nas, grzeszników…

Na koniec zostawiam poruszające słowa św. Franciszka Salezego o krzyżu. Święci wiedzą więcej – z głębszej wiary i z obfitszej łaski poznania.

„Mądry Bóg już przed wiekami wybrał dla ciebie krzyż i  przysyła ci go jako dar serca.
Przedtem jednak przypatrzył się On krzyżowi, wszechwiedzącymi oczyma,
zastanowił się nad nim w swej Boskiej mądrości,
obdarzył go ciepłem swojej miłości, zważył go w obu dłoniach,
by stwierdzić, czy nie jest on choćby o cal za duży, choćby o jedną uncję za ciężki.
On pobłogosławił krzyż swoim świętym imieniem,
przeniknął go na wskroś swoją łaską,
skropił go swoim pocieszeniem
i jeszcze raz spojrzał na ciebie i na twoją odwagę.
I tak oto ostatecznie przychodzi z nieba do ciebie krzyż jako szczególne pozdrowienie Boga, więcej – jako jałmużna Jego miłosiernej miłości”.

• Podobne rozważanie jest w mojej książce: BÓG tak wysoko Cię ceni

Środa Popielcowa

(Jl 2,12-18)
Nawróćcie się do Mnie całym swym sercem, przez post i płacz, lament. Rozdzierajcie jednak serca wasze, a nie szaty! Nawróćcie się do Pana Boga waszego! On bowiem jest łaskawy, miłosierny, nieskory do gniewu i wielki w łaskawości, a lituje się na widok niedoli. Kto wie? Może znów pożałuje i pozostawi po sobie błogosławieństwo [plonów] na ofiarę z pokarmów i ofiarę płynną dla Pana Boga waszego. Na Syjonie dmijcie w róg, zarządźcie święty post, ogłoście uroczyste zgromadzenie. Zbierzcie lud, zwołajcie świętą społeczność, zgromadźcie starców, zbierzcie dzieci, i ssących piersi! Niech wyjdzie oblubieniec ze swojej komnaty a oblubienica ze swego pokoju! Między przedsionkiem a ołtarzem niechaj płaczą kapłani, słudzy Pańscy! Niech mówią: Przepuść, Panie, ludowi Twojemu i nie daj dziedzictwa swego na pohańbienie, aby poganie nie zapanowali nad nami. Czemuż mówić mają między narodami: Gdzież jest ich Bóg? I Pan zapalił się zazdrosną miłością ku swojej ziemi, i zmiłował się nad swoim ludem.

(Ps 51,3-6.12-14.17)
REFREN: Zmiłuj się, Panie, bo jesteśmy grzeszni

Zmiłuj się nade mną, Boże, w łaskawości swojej,
w ogromie swej litości zgładź moją nieprawość.
Obmyj mnie zupełnie z mojej winy
i oczyść mnie z grzechu mojego.

Uznaję bowiem nieprawość swoją,
a grzech mój jest zawsze przede mną.
Przeciwko Tobie zgrzeszyłem
i uczyniłem, co złe jest przed Tobą.

Stwórz, o Boże, we mnie serce czyste
i odnów we mnie moc ducha.
Nie odrzucaj mnie od swego oblicza
i nie odbieraj mi świętego ducha swego.

Przywróć mi radość z Twojego zbawienia
i wzmocnij mnie duchem ofiarnym.
Panie, otwórz wargi moje,
a usta moje będą głosić Twoją chwałę.

(2 Kor 5,20-6,3)
W imieniu Chrystusa spełniamy posłannictwo jakby Boga samego, który przez nas udziela napomnień. W imię Chrystusa prosimy: pojednajcie się z Bogiem. On to dla nas grzechem uczynił Tego, który nie znał grzechu, abyśmy się stali w Nim sprawiedliwością Bożą. Współpracując zaś z Nim napominamy was, abyście nie przyjmowali na próżno łaski Bożej. Mówi bowiem /Pismo/: W czasie pomyślnym wysłuchałem ciebie, w dniu zbawienia przyszedłem ci z pomocą. Oto teraz czas upragniony, oto teraz dzień zbawienia.

(Jl 2,13)
Nawróćcie się do waszego Boga, On bowiem jest łaskawy i miłosierny.

(Mt 6,1-6.16-18)
Jezus powiedział do swoich uczniów: Strzeżcie się, żebyście uczynków pobożnych nie wykonywali przed ludźmi po to, aby was widzieli; inaczej nie będziecie mieli nagrody u Ojca waszego, który jest w niebie. Kiedy więc dajesz jałmużnę, nie trąb przed sobą, jak obłudnicy czynią w synagogach i na ulicach, aby ich ludzie chwalili. Zaprawdę, powiadam wam: ci otrzymali już swoją nagrodę. Kiedy zaś ty dajesz jałmużnę, niech nie wie lewa twoja ręka, co czyni prawa, aby twoja jałmużna pozostała w ukryciu. A Ojciec twój, który widzi w ukryciu, odda tobie. Gdy się modlicie, nie bądźcie jak obłudnicy. Oni lubią w synagogach i na rogach ulic wystawać i modlić się, żeby się ludziom pokazać. Zaprawdę, powiadam wam: otrzymali już swoją nagrodę. Ty zaś, gdy chcesz się modlić, wejdź do swej izdebki, zamknij drzwi i módl się do Ojca twego, który jest w ukryciu. A Ojciec twój, który widzi w ukryciu, odda tobie. Kiedy pościcie, nie bądźcie posępni jak obłudnicy. Przybierają oni wygląd ponury, aby pokazać ludziom, że poszczą. Zaprawdę, powiadam wam: już odebrali swoją nagrodę. Ty zaś, gdy pościsz, namaść sobie głowę i umyj twarz, aby nie ludziom pokazać, że pościsz, ale Ojcu twemu, który jest w ukryciu. A Ojciec twój, który widzi w ukryciu, odda tobie.

Potrzebujemy znaku prostego jak posypanie głowy popiołem, bo jesteśmy z ziemi – ziemscy, ale też jesteśmy z nieba – boscy, a więc otwarci na łaskę. Dlatego przez ten znak czujemy się zaproszeni do zmiany. A ta się wyraża w modlitwie, cichej i prawdziwej, tej w „izdebce”. W poście, a więc w doświadczaniu braku, który prowadzi do zdania się na Boga. W jałmużnie, czyli miłości, która jest dawaniem. „Oto teraz czas zbawienia”, oto czas, w którym „Bóg zmiłował się nad swoim ludem”.

O. Tomasz Zamorski OP, „Oremus” Wielki Post 2008, s. 4