Rozmnożenie chlebów

7 sierpnia 2023, autor: Krzysztof Osuch SJ

Człowiek jest istotą nie tylko bardzo godną, ale też bardzo „głodną”, potrzebującą. „Człowiek jest istotą wspomaganą”.

Jakże wielorakiego i dogłębnego wspomagania potrzebuje każdy człowiek, który rodzi się na Ziemi. Potrzeba bycia wspomaganym dotyczy nas wszystkich – od narodzin, przez całe życie i aż do śmierci. Pragniemy być wspomagani na poziomie potrzeb ciała, na poziomie potrzeb psychicznych i duchowych pragnień. Jezus dobrze o tym wie, dlatego uprzedzająco przychodzi do nas od Ojca z wielką misją wspomagania całej ludzkiej rodziny i każdej osoby.

Cudowne rozmnożenie chleba – Wikipedia, wolna encyklopedia

W centrum obu poniższych perykop jest ROZMNOŻENIE CHLEBA; wprost odnoszę się do drugiego fragmentu – z Janowej Ewangelii.
Gdy Jezus usłyszał o śmierci Jana Chrzciciela, oddalił się stamtąd w łodzi na miejsce pustynne, osobno. Lecz tłumy zwiedziały się o tym i z miast poszły za Nim pieszo. Gdy wysiadł, ujrzał wielki tłum. Zlitował się nad nimi i uzdrowił ich chorych. A gdy nastał wieczór, przystąpili do Niego uczniowie i rzekli: Miejsce to jest puste i pora już spóźniona. Każ więc rozejść się tłumom: niech idą do wsi i zakupią sobie żywności! Lecz Jezus im odpowiedział: Nie potrzebują odchodzić; wy dajcie im jeść! Odpowiedzieli Mu: Nie mamy tu nic prócz pięciu chlebów i dwóch ryb. On rzekł: Przynieście Mi je tutaj! Kazał tłumom usiąść na trawie, następnie wziąwszy pięć chlebów i dwie ryby, spojrzał w niebo, odmówił błogosławieństwo i połamawszy chleby dał je uczniom, uczniowie zaś tłumom. Jedli wszyscy do sytości, i zebrano z tego, co pozostało, dwanaście pełnych koszy ułomków. Tych zaś, którzy jedli, było około pięciu tysięcy mężczyzn, nie licząc kobiet i dzieci (Mt 14,13-21).

Jezus udał się za Jezioro Galilejskie, czyli Tyberiadzkie. Szedł za Nim wielki tłum, bo widziano znaki, jakie czynił dla tych, którzy chorowali. Jezus wszedł na wzgórze i usiadł tam ze swoimi uczniami. A zbliżało się święto żydowskie, Pascha. Kiedy więc Jezus podniósł oczy i ujrzał, że liczne tłumy schodzą do Niego, rzekł do Filipa: Skąd kupimy chleba, aby oni się posilili? A mówił to wystawiając go na próbę. Wiedział bowiem, co miał czynić. Odpowiedział Mu Filip: Za dwieście denarów nie wystarczy chleba, aby każdy z nich mógł choć trochę otrzymać. Jeden z uczniów Jego, Andrzej, brat Szymona Piotra, rzekł do Niego: Jest tu jeden chłopiec, który ma pięć chlebów jęczmiennych i dwie ryby, lecz cóż to jest dla tak wielu? Jezus zatem rzekł: Każcie ludziom usiąść! A w miejscu tym było wiele trawy. Usiedli więc mężczyźni, a liczba ich dochodziła do pięciu tysięcy. Jezus więc wziął chleby i odmówiwszy dziękczynienie, rozdał siedzącym; podobnie uczynił z rybami, rozdając tyle, ile kto chciał. A gdy się nasycili, rzekł do uczniów: Zbierzcie pozostałe ułomki, aby nic nie zginęło. Zebrali więc, i ułomkami z pięciu chlebów jęczmiennych, które zostały po spożywających, napełnili dwanaście koszów. A kiedy ci ludzie spostrzegli, jaki cud uczynił Jezus, mówili: Ten prawdziwie jest prorokiem, który miał przyjść na świat. Gdy więc Jezus poznał, że mieli przyjść i porwać Go, aby Go obwołać królem, sam usunął się znów na górę (J 6,1-15).

Chleb i słowo sycą – nie zawsze

Na Mszę św. przychodzimy jako ludzie głodni i spragnieni Boga, miłości i duchowej energii, która pozwoli nam iść dalej – do Celu, do Domu Ojca. Czy my jednak naprawdę posilamy się na Mszy świętej? Zapewne tak. Za każdym razem zastawiane są dla nas dwa stoły: stół Słowa Bożego i stół Ciała Pańskiego. Jeśli z wiarą przystępujemy do Komunii świętej, to na pewno sam Jezus umacnia nas i przemienia w Siebie. Gdy jednak chodzi o zaspokojenie naszego głodu Słowa Bożego, to zauważmy, że nawet po wysłuchaniu paru fragmentów z Pisma Świętego otrzymujemy duchowego pokarmu (zaryzykuję takie stwierdzenie) raczej niewiele. Teoretycznie jest go bardzo dużo, ale praktycznie okazuje się, że odchodzimy głodni.

  • Nawet po uważnym wysłuchaniu w Liturgii czytań z Pisma Świętego możemy się poczuć jak bardzo głodny człowiek, który wszedł do piekarni i tylko popatrzył na bochny chleba. Samo popatrzenie nie nasyca. Nawet zakupienie chleba nie syci głodu; trzeba chleb pokroić, następnie wziąć do ust, dobrze pogryźć „zębami mądrości”, połknąć, a potem jeszcze strawić go i przyswoić go sobie w dość złożonym (zakrytym przed naszymi oczyma) procesie.

W dzisiejszej perykopie Ewangelista opisał nam pewne ważne i wyjątkowe wydarzenie; opisał słowa i czyny Jezusa, zachowania uczniów i pewnego chłopca, a także nakarmionej rzeszy słuchaczy Jezusa. Czy w tym opisie znajdziemy dla siebie coś ważnego dla rozumienia życia i coś pożywnego dla ducha? – Tak. Trzeba nam jednak wziąć w siebie to wydarzenie, jak bierze się w ręce wielki bochen chleba i kraje na kromki, i rozdrabnia na kęsy. Spróbujmy to uczynić.

Człowiek – istota wspomagana

Zacznijmy od prostego spostrzeżenia, że Jezus jawił się ludowi jako ktoś wyjątkowy, ujmujący i przyciągający do Siebie. Tłumy garnęły się do Jezusa, ponieważ pomagał im żyć i radzić sobie z tajemnicą istnienia. Wielu ceniło sobie to, że mogli przyprowadzić (czy przynieść) do Jezusa swoich chorych, a On ich uzdrawiał. Czymś najzupełniej wyjątkowym było dla ludzi to, że Jezus potrafił nakarmić wielką rzeszę, mając do dyspozycji jedynie parę chlebów i kilka rybek.

To wszystko, co Jezus potrafił i faktycznie czynił, jawiło się ludowi jako cenne dobro. To zrozumiałe, bo człowiek jest istotą nie tylko bardzo godną, ale też bardzo „głodną”, potrzebującą. Człowiek jest „istotą wspomaganą” (Cz. Miłosz). Jakże wielorakiego i dogłębnego wspomagania potrzebuje każdy człowiek, który rodzi się na Ziemi. Potrzeba bycia wspomaganym dotyczy nas wszystkich – od narodzin, przez całe życie i aż do śmierci. Pragniemy być wspomagani na poziomie potrzeb ciała, na poziomie potrzeb psychicznych i duchowych pragnień. Jezus dobrze o tym wie, dlatego uprzedzająco przychodzi do nas od Ojca z wielką misją wspomagania całej ludzkiej rodziny i każdej osoby.

  • Karmiąc głodną rzeszę słuchaczy, Jezus pokazuje, że zna i szanuje wszystkie wymiary ludzkiej osoby. Zresztą któż może lepiej znać człowieka (i szanować go) niż Ten, który go stworzył i który do końca bierze odpowiedzialność za swój umiłowany „obraz”.

Kiedy widzimy dziś Jezusa, jak konkretnie i realnie troszczy się o głodnych i jak umiejętnie uwrażliwia swych uczniów na podstawowe potrzeby człowieka, to tym mocniej polegamy na tych uspokajających słowach Jezusa:

Nie troszczcie się więc zbytnio i nie mówcie: co będziemy jeść? co będziemy pić? czym będziemy się przyodziewać? Bo o to wszystko poganie zabiegają. Przecież Ojciec wasz niebieski wie, że tego wszystkiego potrzebujecie. Starajcie się naprzód o królestwo (Boga) i o Jego Sprawiedliwość, a to wszystko będzie wam dodane. Nie troszczcie się więc zbytnio o jutro, bo jutrzejszy dzień sam o siebie troszczyć się będzie. Dosyć ma dzień swojej biedy (Mt 6, 31).

Ziemia jest przez Boga tak urządzona, że ludzie mogą realnie zaspokajać swe materialne potrzeby. Cud rozmnożenia chleba i ryb pokazuje, że Stwórca natury z łatwością potrafi zaingerować w prawa przez siebie ustanowione. Jeśli uznaje to za potrzebne, to dokonuje cudu, by człowiek zatroskany o Królestwo Boże i oddający się temu, co najważniejsze, nie musiał z tego powodu głodować.

  • W niektórych objawieniach Maryja (np. w La Salette) obiecywała ludziom nękanym głodem wskutek zarazy niszczącej uprawy roślin, że Bóg zapewni im wielkie urodzaje, jeśli nawrócą się do Niego, będą się modlić i żyć w zgodzie Bożymi Przykazaniami.
  • Ktoś powie, że i bez „tego” świetnie sobie radzimy. Chyba jednak nie aż tak bardzo, skoro wciąż tyle ludzi na Ziemi przymiera głodem, umiera (pewno z niemym krzykiem na ustach). A o czym świadczą coraz to nowe choroby nękające ludzi?

Mały gest chłopca – wielki gest Jezusa

Kęsem duchowego chleba może okazać się dla nas przyjrzenie się gestowi chłopca, którego wypatrzył jeden z uczniów Jezusa. To Andrzej, brat Szymona Piotra, znalazł wśród tłumu jednego chłopca, który miał pięć chlebów jęczmiennych i dwie ryby. Swoje „odkrycie” Andrzej od razu opatrzył realistycznym komentarzem: lecz cóż to jest dla tak wielu? Rzeczywiście, dla apostoła Andrzeja, który dysponuje tylko ludzkimi możliwości, znaleziony chleb i dwie rybki nie stanowią żadnego rozwiązania; jeśli jednak tymi kilkoma chlebami i paroma rybkami posłuży się Jezus, to rzecz wygląda zupełnie inaczej.

  • Możemy poczuć się zbudowani tym, że chłopiec (właściciel chleba i rybek) oddał do dyspozycji Jezusa to, co było jego. Nie zląkł się, nie powiedział: ‘tego absolutnie nie dam, bo jest moje’. Nie zasłaniał się, mówiąc: ‘jak dam, to sam będę głodny’. Ufnie oddał to, co miał.
  • To urok Jezusa, Jego słowa, zaufanie do Niego – sprawiły, że rozszerzyło się serce chłopca i oddał to, co posiadał…

A potem wkroczył do akcji Jezus, używając swoich ponadludzkich możliwości: wziął chleby i odmówiwszy dziękczynienie, rozdał siedzącym; podobnie uczynił z rybami, rozdając tyle, ile kto chciał.

  • Tym czynem Jezus mówi bardzo wiele. Pokazuje, jak w Nim Bóg Ojciec oddaje Boskie możliwości dla ocalenia i nasycenia człowieka; jak wielkodusznie i nadobficie zaradza Bóg ludzkim potrzebom. I jaki może być świat, gdy w centrum ludzkiej rodziny będzie Jezus – Boski Zbawiciel.

Oczywiście (choć wtedy było to nieoczywiste), Jezus czyni też – na kanwie tego wydarzenia – coraz wyraźniejsze aluzje do największego Daru-Eucharystii, który po wszystkie czasy złoży w ręce ludzi pielgrzymujących do doskonałej komunii z Bogiem w Niebie. – To wszystko dość dobrze znamy. Z daru Eucharystii stale czerpiemy…

Zaparcie się siebie i dawanie

Zatem sięgnijmy jeszcze po taką „okruszynę” – spostrzeżenie, że wielką satysfakcję miał chłopiec, który zorientował się, że to jego pięcioma chlebami jęczmiennymi i jego dwoma rybkami Jezus nakarmił wielką rzeszę ludzi. Jego (pokorna) duma była całkiem uprawniona.

  • A my poczujmy się zachęceni do wielkoduszności w dawaniu.
  • To „niewiele”, co posiadamy i hojnym sercem oddajemy Jezusowi, może stać się czymś naprawdę wielkim, gdy Jezus to przyjmie i spożytkuje jako „materiał” w budowaniu Królestwa Ojca na Ziemi.
  • Sądzę, że wszelkie uczynione przez nas dobro zyskuje w rękach Jezusa naprawdę wielką rangę; zostaje utrwalone na wieczność i wydaje wielkie owoce.

Warto w tym miejscu przytoczyć zachętę, którą otrzymała od Jezusa Gabriela Bossis:

„Na polance samotnego lasku, gdzie często przychodziłam, by myśleć o Nim, roje motyli siadały na koniczynie. – «Widzisz, nawet w przyrodzie jedni potrzebują drugich. Nikt nie może uniknąć obowiązku oddania się. Dawaj, dawajcie tak, jak Ja Sam dawałem. Zwyczaj dawania! Jakaż to zbroja siły, radości…. To zaparcie się siebie» (ON i ja, tom I, nr 796).

Z ostatnią myślą (zachętą) dobrze koresponduje prowokujące spostrzeżenie św. Ignacego Loyoli:

„Jest bardzo mało ludzi, którzy przeczuwają, co Bóg uczyniłby z nich, gdyby zaparli się siebie samych i wydali się (oddali się) całkowicie Jezusowi Chrystusowi, aby On ukształtował ich dusze w swoich rękach”.

Komentarze

komentarzy 5 do wpisu “Rozmnożenie chlebów”
  1. Danuta pisze:

    Pochylając się nad dzisiejszym tekstem słowa Bożego, słyszanego dwukrotnie dzień po dniu (liturgia niedzielna i dzisiejsza) zatrzymałem się szczególnie nad słowami:”Gdy Jezus usłyszał o śmierci Jana Chrzciciela ODDALIŁ SIĘ stamtąd…” Rozważając to zadanie, nie wiemy wprost od Ewangelisty, w jakim celu Jezus się oddalił? Mogę przypuszczać, ze potrzebował samotności, bycia z Ojcem w przeżywanym bólu po śmierci osoby bliskiej – krewnego.
    Pytałam siebie, kiedy ja się oddałam od ludzi? W jakim celu? Z jakiego powodu? W jakich sytuacjach? Czego szukam ? Kogo szukam?
    Co robi Jezus? Co wypływa z oddalenia Jezusa?
    Jezus ” zlitował się nad ludźmi „, ” ozdrowił ich chorych”, „rozmnożył dla nich chleby i ryby”, dał uczniom udział w dobru – rozdawali ludziom rozmnożone pożywienie.
    I znów pytałam siebie, co wypływa z mojego oddalenia? Dobro czy zło? Wybieram naśladowanie Jezusa upokorzonego i pokornego, gdy spotyka mnie krzywda ( w moim rozumieniu)? Czy daje sobie czas na usłyszenia swoich emocji, na zastanowienie i dokonanie wyboru dobra? Czy też jeszcze bardziej oddałam się od Jezusa, od Jego Miłości do mnie i zadaję ranę Jego kochającemu Sercu? Czy oddalenie pozwala mi nie powiększać zła? Jak reaguje w bólu : płaczem – uzewnętrzniam swoje przeżycia, mówię o nich Jezusowi, zamykam się w bólu, szukam kogoś bliskiego, by z Nim porozmawiać ?
    Czego pragnę od Kogoś, z Kim dzielę się swoim stanem?
    Czy daję czas sobie i innym, czy podejmuję próby przekraczania siebie ? Czy stać mnie na dobro choćby małe względem Kogoś, Kto zadał mi ból? Czy widzę tylko swój ból, czy potrafię zobaczyć także ból bliźniego? Czy potrafię współczuć?
    Czy potrzebuję człowieka a może i nawet wspólnoty Kościoła. ..
    Doświadczenie moich słabości, trudności, zranienia, jest dla mnie zaproszeniem, aby włączyć swoją małą ofiarę w wielką Ofiarę Jezusa, moją słabość zanurzyć w Jego mocy, głębię grzechu zanurzyć w Głębi Jego Miłosierdzia..

    Jezu oddalający się od ludzi, a jednocześnie tak wrażliwy na ludzkie biedy, dziękuję Ci za każde drobne zwycięstwo razem z Tobą. Dziękuję Ci za ludzi, których stawiasz na mojej drodze. 'Przepraszam, za każdy zły wybór, który mnie oddalał od ludzi i od Ciebie.. Jezu umocnij moją nadzieję, pomóż mi ufać Tobie i z pokorą poznawać siebie. Panie Jezu, proszę ulecz rany serc Tych, których ranię w moim bólu i w chwilach moich słabości i grzechu.

  2. Ewa pisze:

    Ewangelia – wczoraj i dzisiaj ta sama…to samo Słowo a zupełnie inne przesłanie…
    Wczoraj mocno wybrzmiały w moim sercu słowa Pana Jezusa : „Wy dajcie im jeść”. Uświadomiłam sobie, że tym karmię innych czy sama siebie karmię.

    Jakie są moje głody, potrzeby, a jakie są moje pragnienia?
    Moje głody, potrzeby to: potrzeba akceptacji, bliskości, dobrej opinii, wygody, przyjemności, pochwały i wiele innych.
    A pragnienia to bliska relacja z Bogiem, pragnienie zawierzenia i zaufania Bogu, bycia do Niego podobną…
    Czym sama się karmię tym karmię innych..

    A dzisiaj – tak szczególnie dotarła do mnie troska Pana Jezusa o…szczegóły.” Jezus zatem rzekł: Każcie ludziom usiąść! A w miejscu tym było wiele trawy.”
    Jezus nie tylko daje ludziom pożywienie, karmi ich, ale troszczy się o to, aby im było po prostu wygodnie…a w miejscu tym było wiele trawy.
    Troska Pana Jezusa o szczegóły…czyli :
    ”BOŻA OPATRZNOŚĆ JEST PRECYZYJNA”

    Więc dlaczego tak trudno nam na co dzień uwierzyć Jezusowi, zaufać, zawierzyć siebie całkowicie, dlaczego tyle w naszym, moim życiu wciąż różnych zabezpieczeń?

  3. s.Katarzyna pisze:

    ” MAŁY GEST CHŁOPCA – WIELKI GEST JEZUSA”.
    Medytując dzisiejszą Ewangelię i to rozważanie te słowa dotknęły mnie.
    Boża logika DAWANIA nam siebie -„Tak Bóg umiłował nas ,że Syna swojego nam dał …”
    To boskie dawanie kontrastuje z logiką świata!
    Bóg nam mówi : gdy dajesz zyskujesz” cokolwiek uczyniliście jednemu z najmniejszych Mnie uczyniliście” !
    świat nam mówi : gdy dajesz tracisz, ważne jest mieć.
    Uczeń Jezusa żyje darem,obdarowywaniem… aż do dania życia za braci.
    Tę postawę DAWANIA pięknie ukazuje postawa chłopca z tłumu „który miał 5 chlebów i 2 ryby”. On wyrzekł się tego „mieć dla siebie” i zaufał przemieniającej mocy Jezusa,a przez to Jezus mógł nakarmić 5 tys ludzi! Jezus ceni to co małe,słabe.Miejmy odwagę dawać to Jemu.
    Andrzej wieloletni uczeń Mistrza z Nazaretu zaufał ludzkiej „mądrości” ,jakby zatrzymał te „5 chlebów i 2 ryby dla siebie”. Jemu ,ale także i nam trzeba jeszcze ciągle dorastać !
    Cenna lekcja z tej medytacji dla mnie ,dla nas – Jezu kształtuj moje ,nasze serca w DAWANIU. W naszej codzienności ucz nas zauważania tego co małe,dobre. Odwagi tracenia tego ” co moje”dla Ciebie i bliźnich. Zawsze polegania na przemieniającej mocy Twojego błogosławieństwa.
    .Amen -niech się tak staje.


  4. Ojciec święty dzisiaj o ewangelii z XVIII N.:
    Jezus wycofuje się na pustkowie po otrzymaniu wieści o śmierci Jana Chrzciciela, jednak podąża za nim wielka rzesza ludzi. Uczniowie, gdy Jezus uzdrowił chorych, którzy byli wśród nich, chcą odprawić natrętów, widząc, że nie ma jedzenia. Jednak Jezus zachęca ich, by dali jeść ludziom: bierze przyniesione chleby i ryby, odmawia błogosławieństwo, daje uczniom, a ci roznoszą je wśród ludzi. W ten sposób nakarmionych zostaje kilka tysięcy osób i jeszcze pozostają ułomki.

    „W tym wydarzeniu możemy dostrzec trzy przesłania – powiedział Papież.
    – Pierwszym jest współczucie. Wobec rzeszy, która idzie za Nim i by tak rzec, nie daje mu spokoju, Jezus nie reaguje irytacją, nie mówi: «Ci ludzie mnie męczą». O nie! Odnosi się do nich ze współczuciem, bo wie, że ci ludzie szukają Go nie przez ciekawość, ale z potrzeby. Zwróćmy uwagę: współczucie, którego doświadcza Jezus nie jest zwykłą litością. To coś więcej! Oznacza współcierpienie, to znaczy utożsamienie się z boleścią drugiego, aż do wzięcia jej na siebie. Taki jest Jezus: cierpi wraz z nami i dla nas. A znakiem tego współczucia są liczne uzdrowienia, jakich dokonuje. Jezus uczy nas przedkładać potrzeby ubogich nad własne. Nasze wymagania, nawet słuszne, nigdy nie będą tak naglące, jak potrzeby ubogich, którzy nie mają niezbędnego minimum do życia”.

    Ojciec Święty dodał, że często mówi się o ubogich, jednak potrzeba zdać sobie sprawę z owej realności ubóstwa, jakim jest głód czy niedostępność podstawowych rzeczy i usług dla tak wielu konkretnych ludzi. Drugie przesłanie dzisiejszej Ewangelii to dzielenie się. Franciszek zwrócił uwagę na kontrast między zachowaniem uczniów, którzy chcą się pozbyć kłopotu w postaci głodnych ludzi, a odpowiedzią Jezusa, który mówi wprost: „Wy dajcie im jeść”.

    „Są to dwie różne reakcje, które odzwierciedlają dwa odmienne sposoby myślenia – zauważył Papież. – Uczniowie kalkulują według kategorii świata, że każdy powinien myśleć o sobie. Rozumują jak gdyby mówiąc: «Radźcie sobie jakoś sami». Jezus rozumuje w sposób Boży, który polega na dzieleniu się. A my ileż razy odwracamy się, by nie dostrzec potrzebujących braci! A to odwracanie wzroku to «grzeczny» sposób powiedzenia w białych rękawiczkach: «Radźcie sobie jakoś sami». Ale to nie jest Jezusowe, to jest egoizm. Gdyby odprawił lud, wielu pozostałoby bez jedzenia. Natomiast tych kilka chlebów i ryb połamanych i pobłogosławionych przez Boga starczyło dla wszystkich. I tu uwaga: Nie chodzi o jakąś magię, ale o znak! Znak wzywający do zawierzenia Bogu, opatrznościowemu Ojcu, który zapewnia nam nasz chleb powszedni, jeśli umiemy go dzielić jak bracia!”

    Trzecie przesłanie odsyła do uczty mistycznej. Nakarmienie rzeszy zapowiada Eucharystię.

    „To widać po geście Jezusa, który «odmówił błogosławieństwo» zanim połamał chleby i rozdał ludowi – wyjaśnił Ojciec Święty. – Ten sam gest uczyni Jezus podczas Ostatniej Wieczerzy, gdy ustanowi wieczystą pamiątkę swej odkupieńczej Ofiary. W Eucharystii Jezus nie daje jakiegoś tam chleba, ale chleb życia wiecznego, daje siebie samego, oddając się Ojcu ze względu na miłość do nas. I my powinniśmy iść na Eucharystię z tymi Jezusowymi uczuciami, czyli ze współczuciem i z tą Jezusową wolą dzielenia się. Kto idzie na Eucharystię bez współczucia dla potrzebujących i bez dzielenia się, ten nie poczuje się dobrze z Jezusem”.

    tc/ rv